صلح عمری چیست؟ مزایا، شرایط و نکات مهم

صلح عمری
در این مقاله از گروه حقوقی گرشا به بررسی صلح عمری در قانون پرداخته‌ایم و مسائل حقوقی مهم آن را شرح داده‌ایم. صلح، به معنی آشتی و سازش، اصطلاحی است که در قوانین حقوقی، قالبی بسیار وسیع دارد. عقد قرارداد صلح در قانون به معنی پایان نزاع، بهبود روابط و رفع دعاوی است. اهمیت عقد صلح در قانون مدنی به قدری است که به آن سیدالعقود می‌گویند. جالب است بدانید که انتقال مالکیت اموال غیر منقول مانند: خانه، مغازه، باغ، زمین، ویلا و… علاوه بر روش‌های مختلف قانونی مانند: وصیت، ارث، خرید و فروش و وقف، به صورت عقد صلح نیز امکان‌پذیر است. به این نوع صلح، صلح عمری (عُمْرا) گفته می‌شود که مزایای زیادی برای مالک دارد.

قرارداد صلح عمری

بسیاری از افراد نمی‌دانند صلح عمری چیست و در چه شرایطی از آن استفاده می‌شود. در واقع این نوع قرارداد در بین افراد جامعه، زیاد شناخته شده نیست. بر اساس این قرارداد، فرد می‌تواند اموال غیر منقول خود را به فرد یا افراد دیگر منتقل کند؛ این در حالی است که تا زمانی که خودش زنده باشد، اختیاردار آن اموال است!

طبق قرارداد صلح عمری فرد می‌تواند در زمان زنده بودن خود، اموالش را با یک یا چند فرد دیگر صلح کند؛ اما همچنان حق انتفاع (استفاده، بهره‌برداری، فروش، اجاره و فسخ قرارداد) با خودش است. افرادی که با آن‌ها صلح شده است، در زمان زنده بودن فرد صلح دهنده یا همان مصالح، حق هیچ دخل و تصرفی در اموال او ندارند.

پس از فوت مصالح، اموال مورد صلح به فرد یا افرادی منتقل می‌شود که فرد فوت شده در زمان زنده بودنش با آن‌ها قراداد صلح بسته است.

تفاوت صلح عمری با وصیت نامه

طبق قانون، افراد می‌توانند با تنظیم وصیت‌نامه، پیش از فوت خود در مورد یک سوم اموالشان تعیین و تکلیف کنند. اگر وصیت فرد، شامل بیش از یک سوم اموالش شود، تنها به اندازهٔ همان یک سوم قابل اجرا است و دو سوم باقی‌مانده، طبق قانون ارثیه بین وراث تقسیم می‌شود. این موضوع می‌تواند برای بسیاری از افراد، به خصوص همسران و فرزندان، نگران کننده باشد.

به عنوان مثال، طبق قانون مدنی، سهم زوجه در صورت فوت شوهر بسیار کم است و ممکن است او پس از مرگ همسرش با مشکلات مالی روبرو شود. همچنین، قانون ارثیه، برای فرزندان پسر سهم بیشتری در نظر گرفته است که می‌تواند منجر به اختلاف و نزاع بین فرزندان شود.

صلح عمری راه حلی جایگزین برای وصیت‌نامه است که به افراد این امکان را می‌دهد تا در زمان حیات خود در مورد تمام اموالشان تعیین و تکلیف کنند. در این صلح، فرد صلح دهنده (مصالح)، اموال خود را به صلح گیرنده (معمولاً یکی از اعضای خانواده) منتقل می‌کند، اما همچنان حق استفاده از آن را برای خود تا زمان حیاتش حفظ می‌کند. پس از مرگ مصالح، اموال به طور کامل به صلح گیرنده (متصالح) تعلق می‌گیرد و دیگر مشمول قوانین ارثیه نمی‌شود.

به همین دلیل است که قرارداد صلح عمری در بسیاری از مواقع از وصیت‌نامه بهتر است. زیرا به افراد این امکان را می‌دهد که در زمان حیات، اختیار کامل اموال خود را داشته باشند و در عین حال برای زمان پس از مرگ، به دلخواه خود، اموالشان را تقسیم کنند.

صلح عمری

مزایای صلح عمری

مزایای صلح عمری نسبت به قانون ارث بیشتر است. از این رو افراد زیادی هستند که وقتی با این نوع صلح آشنا می‌شوند، اموال خود را پیش از فوتشان به کمک این صلح بین وراث تقسیم می‌کنند. در ادامه با مهم‌ترین مزایای این صلح آشنا شوید:

1- استفاده از اموال تا زمان مرگ

در صلح عمری بر خلاف بیع که با انتقال مالکیت، دیگر حق استفاده از آن را ندارید، تا زمانی که زنده هستید می‌توانید از منافع ملک صلح شده، استفاده کنید. فرض کنید خانه‌ای را با فرزندتان صلح عمری می‌کنید. فرزندتان نمی‌تواند شما را از خانه بیرون کند یا بدون اجازهٔ شما در مورد آن معامله‌ای انجام دهد. شما تا زمانی که زنده هستید می‌توانید در خانه زندگی کنید، آن را اجاره دهید و یا حتی آن را بفروشید.

2- فسخ قرارداد در صورت پشیمانی

صلح عمری عقدی لازم است؛ یعنی برای فسخ آن به توافق دو طرف نیاز است. اما می‌توانید در قرارداد، شرط فسخ بگذارید تا در صورت پشیمانی بتوانید آن را یک‌طرفه فسخ کنید و اموال را به نام خود برگردانید. مثلاً می‌توانید در صلح‌نامه با همسرتان شرط کنید که در صورت اختلاف، می‌توانید قرارداد را فسخ و اموال را پس بگیرید.

3- مالیات کمتر

طبق قوانین، مالیات صلح عمری از مالیات بر ارث و مالیات خرید و فروش یا انتقال سند، کمتر است.

4- انتقال اموال به نوه ها

اگر فرزندی قبل از پدر فوت کند، نوه‌ها طبق قانون ارث از پدربزرگشان ارثی نمی‌برند. اما اگر پدربزرگ پیش از فوت فرزندش، مالی را به نام فرزند فوت شده صلح عمری کرده باشد، بعد از مرگ فرزند، آن مال به نوه‌ها می‌رسد.

روش‌های انعقاد قرارداد صلح عمری

روش انعقاد صلح عمری به دو صورت رسمی و عادی است:

  • رسمی: در دفتر اسناد رسمی و با حضور وکیل یا مشاور حقوقی
  • عادی: به صورت دستی و بین خود طرفین قرارداد


به دلیل اختلاف نظر بین محاکم در مورد صلح‌نامه‌های عادی و همچنین خطر جعل سند، توصیه می‌شود که صلح عمری را حتماً در دفتر اسناد رسمی و با کمک وکیل یا مشاور حقوقی تنظیم کنید. زیرا سند رسمی، معتبرتر است و خطر جعل آن کمتر است. همچنین، در صورت بروز مشکل، حل آن با سند رسمی راحت‌تر است. ضمن اینکه وکیل یا مشاور حقوقی می‌تواند با دقت، شرایط قرارداد را تنظیم کند تا حقوق شما به طور کامل حفظ شود.

توجه داشته باشید که تنظیم صلح عمری، چه به صورت رسمی و چه عادی، باید با دقت و ظرافت انجام شود. قبل از امضای قرارداد، تمام شرایط و مفاد آن را به دقت مطالعه کنید. در مورد مزایا و معایب صلح عمری با یک وکیل یا مشاور حقوقی مشورت کنید و در صورت بروز مشکل، از یک وکیل مجرب برای حل آن کمک بگیرید.

گروه حقوقی گرشا با وکلای مجرب خود آماده است تا شما را در تمام مراحل تنظیم و اجرای صلح عمری یاری کند. فقط کافی است با شمارهٔ ۰۲۱۲۲۶۶۴۸۱۳ تماس بگیرید.

سوالات متداول صلح عمری

هر فردی که مالک یک ملک باشد، می‌تواند نسبت به آن ملک صلح عمری انجام دهد. همچنین، متصالح نیز می‌تواند هر شخصی باشد که شرایط قانونی برای انعقاد قرارداد را داشته باشد.
بله، برای اعتبار قانونی قرارداد صلح عمری، ثبت آن در دفتر اسناد رسمی الزامی است. ثبت این قرارداد باعث می‌شود تا حقوق طرفین به طور کامل تضمین شود و در صورت بروز اختلاف، سند رسمی به عنوان مدرک قابل استناد خواهد بود.

در برخی شرایط خاص، امکان فسخ قرارداد صلح عمری وجود دارد. برخی از این شرایط عبارتند از:

  • تقلب در انعقاد قرارداد
  • اکراه یا تهدید در انعقاد قرارداد
  • عدم انجام تعهدات توسط یکی از طرفین قرارداد

برای دریافت مشاوره می‌توانید با ارسال پیام در واتساپ یا تماس با شماره تلفن‌های 02122664813 و 02122664702 با متخصصین گروه حقوقی گرشا در ارتباط باشید.

Whatsapp
سلام، چطور می‌توانیم در خدمت شما باشیم؟
سلام، چطور می‌توانیم درخدمت شما باشیم؟

Hello, How can we help you?