شرایط دریافت خسارت عدم تنظیم سند رسمی
برای اینکه خریدار بتواند خسارت تاخیر تنظیم سند رسمی دریافت کند، باید سه شرط زیر ثابت شود:
۱- فعل زیانبار: فروشنده با عدم حضور در دفترخانه و تنظیم سند، تعهد خود را نقض کرده و به خریدار ضرر زده است.
۲- ورود خسارت: به دلیل عدم تنظیم سند، خریدار متحمل خساراتی شده است. مثلاً ممکن است مجبور شده باشد برای مدتی در خانهٔ اجارهای زندگی کند یا برای انجام معاملات دیگری به سند نیاز داشته باشد.
۳- رابطه سببیت: بین فعل زیانبار فروشنده و خسارات وارده به خریدار، رابطهٔ مستقیم وجود دارد. یعنی اگر سند به موقع تنظیم شده بود، این خسارات به خریدار وارد نمیشد.
اثبات این ارکان و دریافت خسارت عدم تنظیم سند رسمی نیاز به دانش حقوقی دارد. خریدار میتواند با کمک یک وکیل، این موارد را ثابت کند و خسارات وارده را از فروشنده دریافت کند. میزان خسارات وارده با توجه به نوع و شدت ضرر و زیان خریدار، توسط کارشناس تعیین میشود.
در صورتی که در مبایعهنامه وجه التزام تعیین شده باشد، خریدار میتواند پس از مطالبه وجه التزام عدم تنظیم سند رسمی با طی مراحل قانونی، خسارتهای وارد شده را دریافت کند.
وجه التزام در مبایعهنامه
یکی از مهمترین خساراتی که خریدار میتواند به راحتی از فروشنده مطالبه کند، وجه التزام است. وجه التزام، مبلغی است که در مبایعهنامه به عنوان ضمانت برای انجام تعهدات، تعیین میشود. برای دریافت وجه التزام به اثبات سه شرطی که برای دریافت خسارت تاخیر تنظیم سند رسمی ذکر کردیم، نیازی نیست. همچنین، میزان وجه التزام از قبل در مبایعهنامه تعیین شده و نیازی به کارشناسی ندارد.
وجه التزام میتواند به صورت مبلغی معین، تعیین شود. همچنین، میتوان آن را به صورت درصد از ثمن معامله یا مبلغ روزانه در نظر گرفت. طبق ماده ۲۳۰ قانون مدنی، دادگاه موظف است که همان مبلغی را که طرفین در قرارداد تعیین کردهاند، به عنوان وجه التزام از متخلف وصول کند. البته در برخی موارد خاص، امکان تعدیل وجه التزام توسط دادگاه وجود دارد.
به عنوان مثال، اگر ثابت شود که میزان وجه التزام بسیار زیاد و غیرمنطقی است، دادگاه میتواند آن را کاهش دهد. در مقابل، اگر میزان وجه التزام خیلی کم باشد و به اندازهٔ کافی خسارات خریدار را جبران نکند، دادگاه نمیتواند آن را افزایش دهد.
تعدیل وجه التزام توسط دادگاه، شرایط خاص خود را دارد و در همه موارد امکانپذیر نیست. به همین دلیل، بهتر است در هنگام تنظیم مبایعهنامه، به مبلغ وجه التزام دقت کنید و آن را در حد متناسبی تعیین کنید. اگر قصد دارید وجه التزام را مطالبه کنید، باید از یک وکیل مجرب کمک بگیرید تا مراحل قانونی را به درستی طی کنید.
شرایط مطالبه وجه التزام
برای اینکه خریدار بتواند وجه التزام را به عنوان خسارت عدم تنظیم سند رسمی از فروشنده مطالبه کند، باید شرایط زیر وجود داشته باشد:
۱- وجود مبایعهنامه: باید یک مبایعهنامه بین خریدار و فروشنده وجود داشته باشد که در آن شرایط معامله و تعهدات طرفین به طور واضح ذکر شده باشد. در این مبایعهنامه باید پیشبینی شده باشد که در صورت عدم انجام تعهدات توسط هر یک از طرفین، طرف مقابل میتواند وجه التزام دریافت کند.
۲- عدم تنظیم سند رسمی یا تأخیر در تنظیم آن: فروشنده باید در موعد مقرر در دفترخانه حاضر شود و سند رسمی را به نام خریدار تنظیم کند. اگر فروشنده در موعد مقرر حاضر نشود یا در انجام این کار تأخیر کند، خریدار میتواند وجه التزام را از او مطالبه کند.
۳- دریافت گواهی عدم حضور: خریدار باید از دفترخانه، گواهی عدم حضور دریافت کند. این گواهی نشان میدهد که خریدار در تاریخ مقرر در دفترخانه حاضر شده، اما فروشنده حضور نیافته است.
توجه داشته باشید که:
برای دریافت گواهی عدم حضور، خریدار باید تمامی تعهدات خود را در قرارداد انجام داده باشد. مثلاً، اگر خریدار باید قبل از تنظیم سند، مبلغی را به فروشنده پرداخت کند، تا زمانی که این مبلغ را پرداخت نکند، نمیتواند گواهی عدم حضور دریافت کند.
اگر در مبایعهنامه تاریخ مشخصی برای تنظیم سند ذکر نشده باشد، خریدار باید به فروشنده اخطار دهد و تاریخ جدیدی را برای تنظیم سند تعیین کند. اگر فروشنده در تاریخ جدید نیز حاضر نشود، خریدار میتواند گواهی عدم حضور بگیرد و برای دریافت خسارت عدم تنظیم سند رسمی اقدام کند.
همچنین، ممکن است در مبایعهنامه تاریخ مشخصی برای حضور در دفترخانه از سوی طرفین معامله تعیین نشده و یا دفترخانهای که طرفین باید در آن حاضر شوند، مشخص نشده باشد. در این صورت، خریدار برای دریافت گواهی عدم حضور با چالش مواجه خواهد شد.
نحوه مطالبه وجه التزام عدم تنظیم سند رسمی
اگر تمام شرایط مطالبهٔ وجه التزام که در مبایعهنامه آمده است، وجود داشته باشد، خریدار باید برای دریافت خسارت عدم تنظیم سند رسمی دعوای حقوقی مبنی بر مطالبهٔ وجه التزام طرح کند. مراحل طرح دعوا به شرح زیر است:
۱- تقدیم دادخواست: خریدار باید دادخواستی تنظیم کند و به مرجع قضایی (دادگاه) ارائه دهد.
۲- پرداخت هزینه دادرسی: هزینهٔ دادرسی دعاوی مالی ۳/۵ درصد ارزش خواسته است.
۳- محاسبه ارزش خواسته: اگر وجه التزام مبلغ ثابتی باشد، ارزش خواسته همان مبلغ وجه التزام است. اگر وجه التزام به صورت روزانه تعیین شده باشد، ارزش خواسته از تاریخ مقرر برای تنظیم سند تا زمان صدور حکم دادگاه محاسبه میشود.
دریافت مشاوره مطالبه خسارت عدم تنظیم سند رسمی از وکلای مجرب
سوالات متداول خسارت عدم تنظیم سند رسمی
چه مواردی باعث میشود که تنظیم سند رسمی الزامی باشد؟
چه کسی مسئول جبران خسارت عدم تنظیم سند رسمی است؟
چگونه میتوان خسارت ناشی از عدم تنظیم سند رسمی را مطالبه کرد؟
چطور از گروه حقوقی گرشا مشاوره بگیرم؟
برای دریافت مشاوره میتوانید با ارسال پیام در واتساپ یا تماس با شماره تلفنهای 02122664813 و 02122664702 با متخصصین گروه حقوقی گرشا در ارتباط باشید.